Αξιοπρέπεια κι εγώ!
Ας θυμηθούμε τα βασικά χαρακτηριστικά αυτής της αξίας:
- Εγγενής Αξία: δηλαδή μια αξία που έχει κάθε άνθρωπος από τη γέννησή του.
- Οικουμενικά δικαιώματα: είναι δεδομένο για όλα τα άτομα να έχουν ορισμένα δικαιώματα και ελευθερίες, απλώς και μόνο επειδή είναι άνθρωποι.
- Σεβασμός και εντιμότητα: Η αναγνώριση της ανθρώπινης αξιοπρέπειας περιλαμβάνει τη μεταχείριση των άλλων με σεβασμό και εντιμότητα.
- Ηθικό πλαίσιο: Η ανθρώπινη αξιοπρέπεια καθοδηγεί τη συμπεριφορά μας προς τους άλλους και επηρεάζει τον τρόπο που βλέπουμε τη δικαιοσύνη και την εντιμότητα.
- Κοινωνικές επιπτώσεις: ο σεβασμός της ανθρώπινης αξιοπρέπειας προάγει την κοινωνική συνοχή, την ειρήνη και τη συνεργασία.
- Προσωπική ευθύνη: η αναγνώριση της αξιοπρέπειας του ατόμου ενθαρρύνει την προσωπική ευθύνη και τον αυτοσεβασμό, ενισχύοντας την αίσθηση ότι η ζωή μας έχει νόημα και ότι ανήκουμε κάπου.
Αξιοπρέπεια σημαίνει πρώτα από όλα, ότι αναγνωρίζω την αξία του εαυτού μου. Το να σεβόμαστε τον εαυτό μας είναι η πόρτα της αξιοπρέπειας.
Στα προηγούμενα μαθήματα γνωρίσαμε τις προσωπικές ιστορίες δυο σπουδαίων ανθρώπων. Από τη μία, ο Βίκτωρ Φρανκλ, ένας Εβραίος ψυχίατρος, που φυλακίστηκε σε ναζιστικά στρατόπεδα συγκέντρωσης, έχασε όλη του την οικογένεια και παρά τις σκοτεινές και εφιαλτικές στιγμές που έζησε, κατάφερε να επιβιώσει βρίσκοντας νόημα στη ζωή. Από την άλλη, η Ευφροσύνη Προεστού, η αλύγιστη Κυρά της Λαπήθου, παρόλα τα φρικτά και εξευτελιστικά βασανιστήρια που υπέστη από τους Τούρκους, δεν πρόδωσε ποτέ πού είχε κρύψει τους 12 Έλληνες στρατιώτες. Βίκτωρ Φράνκλ και Ευφροσύνη Προεστού …. Ευφροσύνη Προεστού και Βίκτωρ Φράνκλ, δυο τρανταχτά παραδείγματα ζωής μέσα από τα οποία μαθαίνουμε
- πώς είναι να κρατάς ψηλά την αίσθηση της αξιοπρέπειας, ακόμα κι όταν οι συνθήκες γύρω σου δεν στο επιτρέπουν;
- πώς είναι να αντέχεις, να μη λιγοψυχάς, να αναμετριέσαι με την με την δική σου προσωπική ευθύνη, να πέφτεις και να σηκώνεσαι πάλι;
- πώς είναι να βρίσκεις το θάρρος, την πίστη και τη δύναμη να συνεχίζεις όταν όλα γύρω σου μοιάζουν να έχουν τελειώσει;
- πώς είναι να κρατάς την ανθρωπιά σου και να βοηθάς και τους άλλους να κάνουν το ίδιο;
- πώς είναι να μην προδίδεις τις αξίες και τα ιδανικά σου αλλά να μένεις πιστός;
Δύο ήρωες της σύγχρονης ιστορίας που μας μαθαίνουν πως τελικά η αξιοπρέπεια… είναι ΕΠΙΛΟΓΗ και η δύναμη αυτής της επιλογής κρύβεται μέσα στην ΑΞΙΑ του ίδιου μας του εαυτού.
Μεταξύ του 1975 και του 1994, η Ευρωπαϊκή Οικονομική Κοινότητα σχεδίασε προγράμματα, για την καταπολέμηση της φτώχειας και του αποκλεισμού. Το 1999, η Συνθήκη του Άμστερνταμ έβαλε την εξάλειψη του κοινωνικού αποκλεισμού, ως στόχο της κοινωνικής πολιτικής στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Το 2000 με τη συνθήκη της Λισαβόνας, δημιουργήθηκε ένας μηχανισμός παρακολούθησης και μέτρησης της φτώχειας, χρησιμοποιώντας μια σειρά δεικτών. Περιλάμβανε επίσης, κατευθυντήριες γραμμές για τα κράτη μέλη και εθνικά σχέδια δράσης για την καταπολέμηση της φτώχειας και καθιέρωσε ένα νέο πλαίσιο συνεργασίας μεταξύ της Επιτροπής και των κρατών μελών. Σύμφωνα με την Κομισιόν «τα κράτη μέλη πρέπει να σχεδιάσουν και να εφαρμόσουν μια ολοκληρωμένη συνολική στρατηγική, για την ενεργό ένταξη των ατόμων που αποκλείονται από την αγορά εργασίας, συνδυάζοντας επαρκή εισοδηματική στήριξη, χωρίς αποκλεισμούς στην αγορά εργασίας και πρόσβαση σε ποιοτικές υπηρεσίες». Η στρατηγική «Ευρώπη 2020» εισήγαγε έναν νέο κοινό στόχο για την καταπολέμηση της φτώχειας και του κοινωνικού αποκλεισμού: να μειωθεί ο αριθμός των Ευρωπαίων που ζουν κάτω από το εθνικό όριο της φτώχειας κατά 25 % και να βγουν περισσότεροι από 20 εκατομμύρια άνθρωποι από τη φτώχεια έως το 2020. Ο στόχος αυτός δεν επιτεύχθηκε. Στο νέο σχέδιο δράσης του Μαρτίου 2021, η Επιτροπή έθεσε έναν νέο πρωταρχικό στόχο: μείωση του αριθμού των ανθρώπων που ζουν στη φτώχεια κατά τουλάχιστον 15 εκατομμύρια (συμπεριλαμβανομένων τουλάχιστον 5 εκατομμυρίων παιδιών) έως το 2030.
Εκτός από τη φτώχεια και τον κοινωνικό αποκλεισμό που αυτή επιφέρει. Δύο ακόμη στοιχεία πλήτουν την ανθρώπινη αξιοπρέπεια. Ο ρατσισμός και η Ανισότητα. Ο ρατσισμός, ως κοινωνικό φαινόμενο βασίζεται στην προκατάληψη και τη διάκριση κατά ατόμων ή ομάδων με βάση τη φυλή, την εθνικότητα ή την καταγωγή τους. Εκφράζεται με διάφορους τρόπους, όπως η βία, η κοινωνική απομόνωση, οι διακρίσεις στον εργασιακό τομέα και η περιορισμένη πρόσβαση σε βασικές υπηρεσίες. Πλήττει την ανθρώπινη αξιοπρέπεια και είναι ένα θέμα που απαιτεί συστηματική και συλλογική δράση για να ξεπεραστούν οι προκαταλήψεις και να προωθηθεί η κοινωνική δικαιοσύνη. Η ανισότητα αποτελεί ένα πολυδιάστατο ζήτημα που εκφράζεται σε πολλές πτυχές της κοινωνίας, όπως η οικονομία, η εκπαίδευση, το φύλο, η φυλή και η πρόσβαση σε πόρους. Η ανισότητα έχει σοβαρές επιπτώσεις στην κοινωνική συνοχή και την οικονομική ανάπτυξη και μπορεί να υπονομεύσει την ανθρώπινη αξιοπρέπεια, καθώς οι άνθρωποι που βρίσκονται σε μειονεκτικές θέσεις συχνά στερούνται βασικών δικαιωμάτων και ευκαιριών.
Πώς φαντάζομαι να ζω με αξιοπρέπεια σε μια κοινωνία που με σέβεται;