Μια ζωή με αξιοπρέπεια

Στο προηγούμενο μάθημα αναφερθήκαμε στην αξία της αξιοπρέπειας, την εγγενή αξία που έχει κάθε άτομο απλώς επειδή είναι άνθρωπος. Το να σεβόμαστε τον εαυτό μας είναι η πόρτα της αξιοπρέπειας. Για να δούμε πώς όλα αυτά αποτυπώνονται μέσα από την ιστορία της Ευφροσύνη Προεστού της γυναίκας που έμεινε γνωστή στην ιστορία της Κύπρου ως Κυρά της Λαπήθου.

Στις 6 Αυγούστου 1974 στη μάχη της Λαπήθου, 12 Έλληνες στρατιώτες αποκόπηκαν και έμειναν εγκλωβισμένοι πίσω από τις εχθρικές γραμμές να καταδιώκονται από τους Τούρκους στρατιώτες κατά την διάρκεια της τούρκικης Εισβολής στην Κύπρο. Αυτούς τους στρατιώτες εντόπισε η 71χρονη τότε Κυρία Ευφροσύνη Προεστού. Τους έκρυψε σε μια μικρή σπηλιά δίπλα στο σπίτι της και τους φρόντιζε για έναν ολόκληρο μήνα κάτω από τα βλέμματα των πολυάριθμων Τούρκων που βρίσκονταν ήδη μέσα στη Λάπηθο. Οι Τούρκοι την υποψιάστηκαν, τη συνέλαβαν και άρχισαν να την ανακρίνουν. Υπέστη φρικτά βασανιστήρια. «Με έβαλαν μες σε μια κάμαρη που είχαν πεθάνει τα ξημερώματα δύο γέροι. Η κάμαρη γεμάτη αίματα. Με χτυπούσαν. Έμεινα αναίσθητη. Η μισή μου πάντα (πλευρά) ήταν ολόμαυρη. Με κλωτσούσαν, με τα παπούτσια μες τα μάτια, με τα παπούτσια τα στρατιωτικά. Μου έβγαλαν την καδένα που είχα στον λαιμό με τον σταυρό και με έβαλαν να φτύνω πας τον σταυρό», δήλωσε η Κυρά Φροσύνη. Υπέφερε από άγριους ξυλοδαρμούς στο Κάστρο της Κερύνειας, τεχνητούς πνιγμούς στην θάλασσα,  βάναυσα κτυπήματα με το κομμένο σχοινί της καμπάνας, το οποίο έκοψαν κι έδεσαν κόμπους για να είναι πιο επώδυνα τα πλήγματα. Ωστόσο, η πιο εξευτελιστική δοκιμασία που την υπέβαλαν, ήταν η βασανιστική διαπόμπευση στους δρόμους της Λαπήθου: Την έγδυσαν, την έδεσαν πίσω από ένα στρατιωτικό τζιπ και την έσερναν στην άσφαλτο μέχρι που το δέρμα της από τις πληγές έγινε κατακόκκινο από τα αίματα… Κι όμως… η κυρά της Λαπήθου άντεξε. Της έβγαλαν τον σταυρό από το λαιμό και της ζητούσαν να τον φτύσει. Η αλύγιστη Κυρά δεν έσπασε και δεν αποκάλυψε ποτέ πού έκρυβε τα παιδιά της. Παρά τον διασυρμό, δεν της πήραν ούτε μια λέξη από το στόμα της. Δεν πρόδωσε! Η Κυρά και τα 12 παλικάρια της επέζησαν. Οι στρατιώτες που γλίτωσε την είχαν σαν δεύτερη μητέρα τους. Ήταν η πρώτη που φιλούσε τα στέφανα τους όταν παντρεύονταν. Την φιλοξενούσαν εκ περιτροπής στα σπίτια τους για μερικές εβδομάδες ο καθένας. Κι όταν απεβίωσε το 1993 σε ηλικία 90 ετών, οι 12 στρατιώτες, τα παιδιά της, έστησαν την προτομή της. «Το ότι ζούμε σήμερα, το χρωστάμε στην κυρά Φροσύνη», λένε. Η Κυρία Ευφροσύνη αρνιόταν πεισματικά να δώσει συνέντευξη για πολλά χρόνια κι όταν επιτέλους και μετά από πίεση δέχτηκε, η τελευταία φράση της ήταν:

«Εγώ ότι έκαμα, το έκαμα για να έχω ένα καλό απέναντι στον Θεό!».

Επάξια πήρε τον τίτλο ευγνωμοσύνης “Η Κυρά της Λαπήθου”.