Σύμβολα και Αξίες της Ευρωπαϊκής Ένωσης
Όπως αποτυπώνονται στον διαδικτυακό τόπο της Ευρωπαϊκής Ένωσης με αναφορά στο άρθρο 3 της Συνθήκης της Λισαβώνας, ο σκοπός της ΕΕ είναι να:
- προωθεί την ειρήνη, τις αξίες της και την ευημερία των πολιτών της, πράγμα που σημαίνει ότι οι πολίτες της ζουν μια ποιοτική, άνετη ζωή και έχουν μια καλή οικονομική κατάσταση.
- προσφέρει ελευθερία, ασφάλεια και δικαιοσύνη στο εσωτερικό της Ένωσης, λαμβάνοντας μέτρα στα εξωτερικά της σύνορα ώστε να προστατεύονται τόσο όσοι ζητούν άσυλο, δηλαδή καταφύγιο, όσο και οι μετανάστες που εγκαταλείπουν τη χώρα τους για οικονομικούς λόγους ή λόγω πολέμου.
- ενισχύει την εσωτερική αγορά, δηλαδή προσφέρει οικονομικά προγράμματα στις χώρες –μέλη για να κάνουν δυνατότερη την οικονομία τους.
- στοχεύει στην οικονομική ανάπτυξη και τη σταθερότητα τιμών, για να αναπτύσσονται το ίδιο όλες οι οικονομίες των χωρών-μελών, διασφαλίζοντας πλήρη απασχόληση, κοινωνική πρόοδο και εξέλιξη για όλους τους πολίτες της.
- συμβάλλει στην προστασία και βελτίωση του περιβάλλοντος, με μέτρα που μειώνουν τη ρύπανσή του και βοηθούν στη διατήρηση της ποιότητάς του.
- συμβάλλει στην προώθηση της επιστημονικής και τεχνολογικής προόδου, δηλαδή βοηθάει να γίνουν επιστημονικές και τεχνολογικές έρευνες, που χρησιμεύουν ώστε να βρεθούν καλύτερες λύσεις.
- ενισχύει την καταπολέμηση του κοινωνικού αποκλεισμού και των διακρίσεων, προωθεί την κοινωνική δικαιοσύνη και την ισότητα μεταξύ γυναικών και ανδρών και προστατεύει τα δικαιώματα του παιδιού. Έτσι, κανένας πολίτης δε νιώθει ότι είναι στο περιθώριο.
- συμβάλλει στην οικονομική, κοινωνική και εδαφική συνοχή και αλληλεγγύη μεταξύ των χωρών της ΕΕ, δηλαδή η μία χώρα βοηθάει την άλλη σε θέματα οικονομίας, κοινωνίας και διατήρησης των συνόρων της.
- σέβεται την πλούσια πολιτιστική και γλωσσική πολυμορφία της, δηλαδή οι γλώσσες, οι πολιτισμοί και οι κουλτούρες όλων των ανθρώπων γίνονται σεβαστές και αποδεκτές από όλους.
- προωθεί μια οικονομική και νομισματική ένωση με ενιαίο νόμισμα το ευρώ, αφού οι χώρες-μέλη χρησιμοποιούν το ίδιο νόμισμα για να αγοράζουν και να πουλάνε πράγματα και υπηρεσίες η μία στην άλλη πιο εύκολα.
Δύο χαρακτηριστικά σύμβολα της Ευρωπαϊκής Ένωσης είναι η σημαία και ο ύμνος της.
- Η σημαία της Ευρωπαϊκής Ένωσης έχει 12 κίτρινα αστέρια σε κύκλο με μπλε φόντο, τα οποία συμβολίζουν τα ιδανικά της ενότητας, της αλληλεγγύης και της αρμονίας ανάμεσα στους λαούς της Ευρώπης. Ο αριθμός των αστεριών δεν έχει καμία σχέση με τον αριθμό των κρατών μελών. Ο κύκλος είναι σύμβολο ενότητας.
- Ο ύμνος της Ευρωπαϊκής Ένωσης Η μελωδία που χρησιμοποιείται για να συμβολίζει την ΕΕ προέρχεται από την Ενάτη Συμφωνία που συνέθεσε ο Λούντβιχ βαν Μπετόβεν το 1823, όταν μελοποίησε τους στίχους του Φρίντριχ Σίλερ “Ωδή στη Χαρά”, που είχαν εκδοθεί το 1785. Ο ύμνος δεν συμβολίζει απλώς την Ευρωπαϊκή Ένωση αλλά και την Ευρώπη γενικότερα. Το ποίημα “Ωδή στη Χαρά” εκφράζει την ιδεαλιστική άποψη του Σίλερ για συναδέλφωση όλων των λαών, την οποία συμμεριζόταν ο Μπετόβεν. Το 1972, η Ωδή στη Χαρά του Μπετόβεν έγινε ο ύμνος του Συμβουλίου της Ευρώπης, και το 1985 αναγνωρίστηκε από τους ηγέτες της ΕΕ ως ο ύμνος της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Ο ύμνος δεν έχει λόγια, παρά μόνο μουσική. Με την παγκόσμια γλώσσα της μουσικής, αυτός ο ύμνος εκφράζει τα ευρωπαϊκά ιδανικά της ελευθερίας, της ειρήνης και της αλληλεγγύης. Ο ύμνος της ΕΕ δεν προορίζεται να αντικαταστήσει τους εθνικούς ύμνους, αλλά να εξυμνήσει τις κοινές αξίες των κρατών μελών της ΕΕ. Ο ύμνος ανακρούεται κατά τις επίσημες τελετές στις οποίες συμμετέχει η Ευρωπαϊκή Ένωση, και σε όλα γενικά τα είδη εκδηλώσεων ευρωπαϊκού χαρακτήρα.
Η Ευρωπαϊκή Ένωση βασίζεται στις ακόλουθες αξίες όπως αυτές αποτυπώνονται στο άρθρο 2 της Συνθήκης της Λισαβώνας και στον Χάρτη των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης, ένα κείμενο στο οποίο έχουν συμφωνήσει όλοι:
- Ανθρώπινη αξιοπρέπεια – Η ανθρώπινη αξιοπρέπεια είναι απαραβίαστη. Πρέπει να γίνεται σεβαστή, να προστατεύεται και να αποτελεί την πραγματική βάση των θεμελιωδών δικαιωμάτων. Στην επόμενη ενότητα θα μιλήσουμε περισσότερο για την αξία της αξιοπρέπειας.
- Ελευθερία – Οι πολίτες της ΕΕ έχουν το δικαίωμα να κυκλοφορούν και να διαμένουν ελεύθερα σε οποιαδήποτε χώρα εντός της Ένωσης. Οι ατομικές ελευθερίες όπως ο σεβασμός της ιδιωτικής ζωής, η ελευθερία της σκέψης, η θρησκεία, η συγκέντρωση, η έκφραση και η ενημέρωση προστατεύονται από τον Χάρτη των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της ΕΕ.
- Δημοκρατία – Η λειτουργία της ΕΕ βασίζεται στην αντιπροσωπευτική δημοκρατία δηλαδή επιλέγουν τους εκπροσώπους τους στο κοινοβούλιο. Ένας ή μία ευρωπαία πολίτης απολαμβάνει αυτόματα πολιτικά δικαιώματα δηλαδή, κάθε ενήλικος πολίτης της ΕΕ έχει το δικαίωμα να είναι υποψήφιος και να ψηφίσει στις εκλογές για το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο ή να εκλέγονται ως υποψήφιοι και να ψηφίζουν στη χώρα διαμονής ή καταγωγής τους.
- Ισότητα – Η ισότητα αφορά ίσα δικαιώματα για όλους τους πολίτες ενώπιον του νόμου. Η αρχή της ισότητας μεταξύ γυναικών και ανδρών αποτελεί τη βάση όλων των ευρωπαϊκών πολιτικών. Ισχύει σε όλους τους τομείς.
Κανόνας δικαίου
Η ΕΕ βασίζεται στο κράτος δικαίου, δηλαδή σε συνθήκες, που συμφωνούνται εθελοντικά και δημοκρατικά από τις χώρες μέλη. Το δίκαιο στηρίζεται σε μια ανεξάρτητη δικαιοσύνη. Οι χώρες της ΕΕ έδωσαν την τελική δικαιοδοσία στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο – οι αποφάσεις του πρέπει να γίνονται σεβαστές από όλους.
Ανθρώπινα δικαιώματα
Τα ανθρώπινα δικαιώματα προστατεύονται από τον Χάρτη των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της ΕΕ. Έτσι προστατεύεται το δικαίωμά μας να είμαστε απαλλαγμένοι από διακρίσεις λόγω φύλου, φυλετικής ή εθνικής καταγωγής, θρησκείας ή πεποιθήσεων, αναπηρίας, ηλικίας ή σεξουαλικού προσανατολισμού, το δικαίωμα στην προστασία των προσωπικών σας δεδομένων και το δικαίωμα πρόσβασης στη δικαιοσύνη.
Η 9η Μαϊου είναι η ημέρα της Ευρώπης.
Σε όλα τα κράτη μέλη οργανώνονται γιορτές και δράσεις για να χαιρετίσουμε το κοινό μας σπίτι. 27 κράτη μέλη, σχεδόν 500 εκατομμύρια άνθρωποι, 24 επίσημες γλώσσες, πολλές θρησκείες, ακόμη περισσότερες κουζίνες, ιστορίες, χοροί και τραγούδια, θρύλοι και παραδόσεις συναντιούνται σε μια φράση που ενώνει τους σκοπούς και τις αξίες της Ευρωπαϊκής Ένωσης, είναι η «ΕΝΟΤΗΤΑ ΣΤΗΝ ΠΟΙΚΙΛΟΜΟΡΦΙΑ».
Πώς καταλαβαίνετε εσείς αυτή τη φράση και ποια είναι η γνώμη σας γι’ αυτό;