Iσότητα και Ανισότητα!

Όπως είπαμε και στο προηγούμενο μάθημα, το άρθρο 21 του Χάρτη των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης απαγορεύει τις διακρίσεις για οποιονδήποτε λόγο. Δείτε προσεκτικά τις φωτογραφίες και θυμηθείτε ποιοι μπορεί να είναι κάποιοι λόγοι διακρίσεων και ανισότητας μεταξύ των ανθρώπων;

Λόγοι διακρίσεων μπορεί να είναι το φύλο, η φυλή, το χρώμα του δέρματος, η εθνική ή κοινωνική καταγωγή, διάφορα γενετικά χαρακτηριστικά, οι θρησκευτικές πεποιθήσεις, η γλώσσα που μιλούν κάποιοι άνθρωποι, πολιτικές ή άλλες απόψεις, η συμμετοχή σε κάποια εθνική μειονότητα, η αναπηρία, η ηλικία ή ο σεξουαλικός προσανατολισμός και η έκφραση φύλου.

Η απαγόρευση των διακρίσεων και η προστασία των θεμελιωδών δικαιωμάτων αποτελούν σημαντικά στοιχεία της έννομης τάξης της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Η ιστορία της ανθρωπότητας είναι γεμάτη παραδείγματα ανθρώπων που έδωσαν τη δική τους μάχη για την ισότητα, την ισότιμη μεταχείριση και το δικαίωμα να ζουν χωρίς διακρίσεις.

Μπορεί η απόφαση μιας γυναίκας να αλλάξει την ιστορία μιας χώρας; Ας γνωρίσουμε μια τέτοια γυναίκα.

Η Ρόζα Παρκς ήταν μία έγχρωμη μοδίστρα που έμελλε να μείνει στην ιστορία και να αλλάξει για πάντα την ιστορία του αγώνα για τα ανθρώπινα δικαιώματα, στις Ηνωμένες Πολιτείες Αμερικής και πέρα από αυτές.

Την 1η Δεκεμβρίου 1955, η Παρκς κάθισε σε ένα γεμάτο αστικό λεωφορείο του Μοντγκόμερι. Μόλις ο οδηγός  παρατήρησε ότι υπήρχαν λευκοί επιβάτες που στέκονταν όρθιοι στο διάδρομο του λεωφορείου, ζήτησε από την Παρκς και άλλους μαύρους επιβάτες να παραδώσουν τις θέσεις τους και να σηκωθούν. Τρεις από τους επιβάτες έφυγαν από τις θέσεις τους, αλλά η Παρκς αρνήθηκε. Στη συνέχεια συνελήφθη και της επιβλήθηκε πρόστιμο 10 $ για το αδίκημα και 4 $ για δικαστικά έξοδα, κανένα από τα οποία δεν πλήρωσε.

Αντίθετα, άσκησε έφεση κατά της καταδίκης και έτσι αμφισβήτησε τον νομικό διαχωρισμό στην Αλαμπάμα που απαιτούσε από τους έγχρωμους πολίτες να κάθονται στο πίσω μέρος του λεωφορείου και να παραχωρούν τη θέση τους στους λευκούς. 

Υπό την αιγίδα του Montgomery Improvement Association — με επικεφαλής τον νεαρό πάστορα της Βαπτιστικής Εκκλησίας της Λεωφόρου Dexter, Μάρτιν Λούθερ Κινγκ, Τζούνιορ — ξεκίνησε ένα μποϊκοτάζ κατά της δημοτικής εταιρείας λεωφορείων στις 5 Δεκεμβρίου σε ένδειξη διαμαρτυρίας για την μεταχείριση της Πάρκς.

Οι Αφροαμερικανοί αποτελούσαν περίπου το 70 τοις εκατό του επιβατικού κοινού, και η απουσία τους μείωσε σημαντικά τα έσοδα των λεωφορείων. Το μποϊκοτάζ διήρκεσε 381 ημέρες. Πολλοί άνθρωποι, όχι μόνο κάτοικοι του Μοντγκόμερι αγκάλιασαν αυτόν τον αγώνα. Διαμαρτυρίες κατά του διαχωρισμού μεταξύ λευκών και έγχρωμων σε εστιατόρια, πισίνες και άλλες δημόσιες εγκαταστάσεις πραγματοποιήθηκαν δυναμικά σε όλες τις Ηνωμένες Πολιτείες.

Στις 13 Νοεμβρίου 1956, το Ανώτατο Δικαστήριο των ΗΠΑ επικύρωσε την απόφαση του κατώτερου δικαστηρίου που κήρυξε αντισυνταγματικές τις χωριστές θέσεις στο λεωφορείο του Μοντγκόμερι. Η δικαστική απόφαση για την για την κατάργηση της διάκρισης μεταξύ ανθρώπων στα λεωφορεία επιδόθηκε στις 20 Δεκεμβρίου και το μποϊκοτάζ έληξε την επόμενη μέρα.

Για τον ρόλο της σε αυτή την εκστρατεία κατά των διακρίσεων η Παρκς έγινε γνωστή ως «μητέρα του κινήματος για τα πολιτικά δικαιώματα».

Το 1996 της απονεμήθηκε το Προεδρικό Μετάλλιο της Ελευθερίας.

Το 1999 τιμήθηκε με το Χρυσό Μετάλλιο του Κογκρέσου για τον αγώνα της κατά του ρατσισμού.

Είναι η πρώτη γυναίκα της οποίας η σορός εκτέθηκε σε λαϊκό προσκύνημα στη Ροτόντα του Καπιτωλίου.

Πολλές δεκαετίες μετά τον αγώνα της Ρόζα Πάρκς οι διακρίσεις απέναντι σε ομάδες ανθρώπων συνεχίζονται. Τα στερεότυπα και οι διακρίσεις εμποδίζουν τους ανθρώπους να έχουν μια αξιοπρεπή ζωή. Ας ακούσουμε μια ιστορία ακόμη.

Το Vice Specials μέσα από ένα ντοκυμαντέρ εστιάζει στις προσωπικές ιστορίες 5 πολιτών Ρομά που κατάφεραν να ξεπεράσουν προκαταλήψεις και στερεότυπα. Από την Αγία Βαρβάρα στην Αθήνα έως τον Ασπρόπυργο και από τον Καρέα ως τον Δενδροπόταμο στη Θεσσαλονίκη, όλοι οι πρωταγωνιστές περιγράφουν πόσο δύσκολο είναι κάποιος να αναμετρηθεί με τα στερεότυπα και τις προκαταλήψεις λόγω καταγωγής. Από τη μία, όπως εξηγούν, πρέπει να υπερνικήσουν τα εμπόδια από την πλευρά της κοινωνίας και από την άλλη τα εμπόδια που βάζει η δική τους κοινότητα.

Πρωταγωνιστές του ντοκιμαντέρ “Ρομά: Σπάζοντας τα στερεότυπα” είναι ένας δικηγόρος, ένας κάτοχος μεταπτυχιακού τίτλου που εργάζεται τώρα στο διδακτορικό του, ένας φοιτητής του ΠΑΜΑΚ, μια διαμεσολαβήτρια και μια νεαρή φοιτήτρια που θέλει να γίνει αστυνομικός.

Εδώ θα δούμε την ιστορία του Λευτέρη Κωνσταντινίδη, Δικηγόρου παρ’ Αρείω Πάγο.

Ο Λευτέρης απόφοιτος δημοτικού, τότε, στα είκοσι του αποφασίζει να αφήσει το γυρολογικό εμπόριο που του έδινε αρκετά χρήματα για να ακολουθήσει το όνειρό του.

Θυμάστε ποια ήταν η αφορμή για να θυμηθεί το όνειρό του; Συζητήστε με την ομάδα σας.

Η κοινωνική λειτουργός στον εικοσάχρονο Λευτέρη είπε «γιατί δε γίνεσαι…», παροτρύνοντάς  τον να ακολουθήσει το όνειρό του.

Σκεφτείτε το δικό σας όνειρο. Πώς θα μπορούσατε να το πραγματοποιήσετε;

Η αρχή για να γίνει πραγματικότητα το όνειρο του Λευτέρη ήταν ένα σχολείο.

Θυμάστε ποιο ήταν το σχολείο αυτό; Τι κοινό έχει με τη δική σας σημερινή πραγματικότητα;

Σκεφτείτε πώς θα μπορούσε το Σχολείο Δεύτερης Ευκαιρίας να γίνει η αρχή και για το δικό σας όνειρο.